Bello-dono
Atropa belladonna
Solanaceae
Àutri noum : Erbo-empouisounado, Boutoun-negre, Mourello-furiouso, Pouisoun.
Noms en français : Belladone, Bouton-noir.
Descripcioun :La bello-dono es uno grando erbo renadivo à port d'aubret que viéu pas gaire de tèms. Se recounèis eisa à si flour en campano brunello e si fru negre un cop madur.
Usanço :Touto la planto (fueio, fru...) caup proun d'alcalouïde dangeirous coume l'atroupino e l'iociamino que sèrvon aro en medecino (anestesìo). A l'age-mejan fasié partido di poutingo di masclo. Se saup peréu que li richo italiano de la Reneissènço se metien de jus de boutoun-negre dins lis iue pèr groussi si vistoun (marco de l'amour!).
Port : Aubret
Taio : 40 à 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Atropa
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Esclargiero
- Escoumbre e proche dis oustau
- Roucaio
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Atropa belladonna L., 1753
Pòrri-fèr(-vióulet)
Allium atroviolaceum
Amaryllidaceae Alliaceae
Autre noum : Porre-fèr(-vióulet).
Nom en français : Poireau des vignes violet-obscur.
Descripcioun :Lou pòrri-fèr-vióulet es esta destria, d'un poun de vist boutani, i'a gaire. Èi proche dóu pòrri cultiva, Allium porrum, emé si lònguis estamino que sorton de la flour, pamens li tepalo soun pu courto (< 4,5 mm) e proun vióuleto, e sa cabosso a de 60 à 120 veno (lou pòrri cultiva n'a ges o mens que 5). Sèmblo proun tambèn au pòrri-fèr-bastard (qu'es un bastard entre lou pòrri-fèr-vióulet e lou pòrri-fèr) e au pòrri-fèr. Coumpara emé lou pòrri-fèr o lou pòrri-fèr-bastard.
Usanço :A li mémis usanço que lou pòrri-fèr.
Port : Grando erbo
Taio : 60 à 120 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 6 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Ermas
- Camin
- Champ
- Vignarés
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Allium atroviolaceum auct.
(= Allium porrum subsp. porrum L., 1753 )